Aktualna wystawa
[listopad 2023 - luty 2024]
Tadeusz Kantor Café Europe – pokaz prac Tadeusza Kantora z rzymskiej kolekcji Stefanii i Dario Piga to prezentacja prac Tadeusza Kantora kupionych wprost od artysty przez włoską kolekcjonerkę i pozostających poza granicami naszego kraju.
Wystawy zostały przygotowane przez Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA oraz Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dzieła artysty z rzymskiej kolekcji zostaną pokazane w Krakowie w dwóch lokalizacjach równocześnie. W Galerii-Pracowni Tadeusza Kantora zaprezentowane zostanie osiemnaście rysunków i dwa obrazy, w Muzeum ASP czternaście rysunków i kolaży oraz jeden obiekt.
Ostatnia za życia Tadeusza Kantora wystawa odbyła się czerwcu 1990 roku i miała miejsce w Rzymie, w powstałej specjalnie by przyjąć to wydarzenie nowej galerii sztuki o nazwie Spicchi del Est. Jej właścicielka, Stefania Piga, stworzyła ją z myślą o prezentacji sztuki z Europy Wschodniej, stojącej – po upadku komunizmu – u progu okresu rozwoju i umacniania swojej pozycji w świecie Zachodu. Rok wcześniej Stefania Piga, podczas swojego pobytu w Polsce, poznała wielu artystów, w tym Tadeusza Kantora. Artysta nie tylko zgodził się inaugurować pracę galerii ekspozycją swoich dzieł, ale także przystał na propozycję bycia jej kierownikiem artystycznym. Z myślą o wystawie napisał tekst zatytułowany Café Europe, proponując jednocześnie, aby taką nazwę nosiła galeria.
Była to poetycka deklaracja… tekst, któremu towarzyszy grafika w formie spirali, zawierającej nazwiska wielkich ludzi, którzy stworzyli kulturę Europy, tekst zamykający się słowami, które bardziej niż proroctwo brzmią jak prawdziwe i jakże aktualne memento (…) kogo tam nie ma… prawdziwa Europa / Wieczna! / Spróbujcie tylko proponować jakieś barierki w „Café Europe”… Inauguracja wystawy okazała się wielkim sukcesem. (…) W Boże Narodzenie Kantor miał zaprezentować w galerii drugą wystawę i publicznie ogłosić, że obejmuje kierownictwo artystyczne nad placówką. Dziewiątego grudnia Stefania Piga otrzymała telefon od Jarka Mikołajewskiego z wiadomością o śmierci artysty. To był szok. Konsekwencją tych wydarzeń była decyzja Stefanii o objęciu przez nią samą kierownictwa nad galerią, gdyż każdy inny wybór wydawał się jej jakimś „drugim” wyborem… Café Europe, tę nazwę galeria przyjmie dopiero wiele lat później, po tym, gdy żal z powodu niedoszłego przewodzenia galerią przez Tadeusza Kantora nie będzie już tak dotkliwy.
Grafika ze spiralą, będącą symboliczną reprezentacją Café Europe, zajęła centralne miejsce w rzymskiej kolekcji. Naturalnym jest, że stała się inspiracją do zatytułowania krakowskich wystaw – w Galerii Pracowni Tadeusza Kantora oraz Muzeum Akademii Sztuk Pięknych – oraz że podziwiać ją można na ekspozycji w Muzeum Akademii. Na wystawy sprowadzono także inne prace Tadeusza Kantora, które prezentowane były na rzymskiej wystawie. Należy jednak zaznaczyć, że nie mamy do czynienia z rekonstrukcją ówczesnego pokazu, na który złożyły się także dzieła artysty z kolekcji polskich muzeów. Krakowskie wystawy, których współorganizatorami są Cricoteka i Muzeum ASP w Krakowie, są prezentacją unikalnego zbioru prac Tadeusza Kantora, nieznanego dotychczas polskiej publiczności.
Prezentację w Muzeum Akademii dopełnia obecny także na rzymskiej wystawie obiekt Dzieci w ławkach z kolekcji Cricoteki pochodzący ze spektaklu Umarła klasa. W aranżacji córki artysty, Doroty Krakowskiej, otoczony został rysunkami, które przedstawiają postaci z poszczególnych spektakli Cricot 2 wraz z przypisanymi im obiektami lub maszynami scenicznymi, postaci z niezwykłymi atrybutami, bądź po prostu sylwetki ludzi z otoczenia Kantora i samego artysty.
Ekspozycje w Galerii Pracowni Tadeusza Kantora oraz Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie są czymś więcej niż klasyczną prezentacją prac, stają się też okazją do przywołania wspomnień, a także oddania hołdu i wyrażenia wdzięczności Stefanii i Dario Piga – miłośnikom oraz wiernym kolekcjonerom dzieła Kantora.
Zapraszamy do obejrzenia obszernej relacji z wernisaży wydarzenia
Fotografie: Robert Słuszniak
Partnerem wydarzenia jest Włoski Instytut Kultury w Krakowie.
Patroni medialni: Gazeta Wyborcza, Radio Kraków, TVP Kultura, Artinfo, Contemporary Lynx Magazine
Wydarzenie organizowane w ramach Open Eyes Art Festival 2023
O Muzeum
Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w swojej działalności odnosi się do dziejów, ale także współczesności i przyszłości najstarszej polskiej uczelni artystycznej, powołanej w 1818 roku w strukturze ówczesnego Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Jako jednostka ogólnouczelniana, powstała w konsekwencji decyzji rektora Akademii, prof. Jana Pamuły w 2003 roku, Muzeum podjęło działania w zakresie pozyskiwania, opracowywania i upowszechniania zbiorów, pamiętając jednocześnie i otaczając troską dzieła z kolekcji tworzonych przez wszystkich, którym kształcenie artystyczne w Krakowie, przez niemal dwieście lat było nieobojętne. Siedzibą Muzeum są pomieszczenia na pierwszym piętrze Gmachu Głównego uczelni, pośród monumentalnego układu korytarzy i sal wykładowych, wzniesionych w 1879 roku, według projektu Macieja Moraczewskiego.
Zakładając wyjątkowość wnętrz krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, trzeba wspomnieć, że prawdziwe skarby muzealnych inwentarzy znajdują się na stałe w najważniejszych jej miejscach. Salę Senacką zatem zdobi kolekcja obrazów pochodzących z XVIII, XIX i XX wieku a także rzeźbiarskie popiersia profesorów. W gabinecie rektora zaś, na ścianach eksponowana jest, tworzona od lat 30. XX wieku, malarska kolekcja autoportretów i portretów rektorów uczelni. Korytarze wypełniają licznie, wykonane w XIX w. gipsowe kopie rzeźb antycznych, chociaż w najbliższych latach aranżacja korytarzy może ulec zmianie na rzecz współczesnych dzieł stworzonych przez profesorów związanych z Akademią.
Odrębną kategorię stanowią obiekty z dziedziny designu, meble i elementy wyposażenia wnętrz m.in. wg projektów artystów zrzeszonych w Warsztatach Krakowskich (1913). Ten zbiór uzupełniony jest przez pamiątki po artystach-profesorach, wśród których znaleźć można kasety, farby, pędzle, sztalugi oraz inne akcesoria, a do wyjątkowych muzealiów należą realia malarskie ze szkoły malarstwa historycznego Jana Matejki (1838 – 1893).
Muzeum posiada niewielką, ale wykorzystywaną całkiem intensywnie salę ekspozycyjną, służącą wystawom czasowym. W zbiorach, liczących niemal sześć tysięcy rubryk inwentarzowych znajdują się kolekcje artystyczne: malarstwa, rysunku, tkaniny artystycznej, rzeźby, form projektowych – w tym prace najwybitniejszych studentów, profesorów i rektorów Akademii. Od Jana Matejki, Jacka Malczewskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Józefa Mehoffera, Wojciecha Weissa, Konstantego Laszczki, Xawerego Dunikowskiego, po Andrzeja Wajdę, Andrzeja Wróblewskiego oraz wybitnych artystów ostatnich trzech dekad – Czesława Rzepińskiego, Adama Marczyńskiego, Tadeusza Kantora, Jerzego Nowosielskiego i najmłodszych, jak Marcin Maciejowski, Dariusz Vasina, Michał Zawada, czy Marcin Kowalik.
Specyfika zbiorów Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie wynika z głównej formy ich pozyskiwania i oparta jest na decyzji artystów przekazujących swoje dzieła w darze. W tej grupie znalazły się m.in. rysunkowy „Portret Jana Matejki” (1893) Wojciecha Weissa, a także malarskie dzieła Zbigniewa Makowskiego, Teresy Bujnowskiej, Zbigniewa Bajka, Andrzeja Bednarczyka, Grzegorza Bednarskiego, Adama Brinckena, Małgorzaty Buczek, Zbyluta Grzywacza, Adama Hoffmanna, Sławomira Karpowicza, Łukasza Konieczki, Andrzeja Kreutz-Majewskiego, Tadeusza Majewskiego, Tadeusza Łakomskiego, Leszka Misiaka, Jana Pamuły, Stanisława Rodzińskiego, Czesława Rzepińskiego, Allana Rzepki, Stanisława Tabisza, Pawła Taranczewskiego, Jacka Waltosia, Tadeusza Wiktora, Adama Wsiołkowskiego, Lucjana Ząbkowskiego, a także Stanisława Białogłowicza, Mieczysława Janikowskiego, Danuty Leszczyńskiej-Kluzy, Tadeusza Mysłowskiego, Jerzego Panka, Jacka Sroki, Stanisława Sroki, Stanislawa Sachy-Stawiarskiego, Zygmunta Waliszewskiego i Ewy Żelewskiej-Wsiołkowskiej.
Niezwykłe, cenne rzeźby podarowali Muzeum posiadacze tytułu doktora honoris causa Akademii, Igor Mitoraj i Toshihiro Hamano. Autorami i darczyńcami rzeźb są także profesorowie: Stefan Borzęcki, Ewa Janus, Jerzy Nowakowski, Krystyna Nowakowska, Antoni Porczak, Zofia Puget, Józef Sękowski.
Liczba zbiorów zwiększa się także dzięki darom, także wyróżnionym pracom studentów.
Działalność Muzeum, przede wszystkim w aspekcie upowszechniania wiedzy o sztuce, określony jest w strategii rozwoju Akademii Sztuk Pięknych i odnosi się przede wszystkim do budowania relacji ASP z jej otoczeniem, nie tylko naukowym ale przede wszystkim polegającym na dostrzeganiu partnerstwa w obszarach dotąd nieznanych uczelni artystycznej. Znacznie obszerniejsza ma być także lista adresatów przygotowywanych aktywności muzealnych, przygotowywanych w duchu zapewnienia dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami. Sztuka zatem oraz wartości z nią związane i ją otaczające mają być dostępne a nie jedynie udostępniane.
Zespół Muzeum ASP:
Kierownik: mgr Janusz Kozioł
Pracownicy: dr Magdalena Szymańska
Dane adresowe:
Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
Muzeum ASP
pl. Jana Matejki 13 31-157 Kraków
Lokalizacja: s. 119, I piętro
Kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
tel. 12 299-20-29